Free solo
Free solo; halat ya da tırmanış takımı gibi koruyucu malzemelerin kullanılmadığı kaya tırmanışı tekniğidir. Tırmanış yükseklikleri bouldering tekniğinden fazla olan free solo'da düşmeler ciddi yaralanmalar ya da ölümle sonuçlanabilmektedir. John Bachar, Derek Hersey, Dwight Bishop ve Jimmy Jewell free solo yaparken ölen tırmanışçılar arasında bulunmaktadır.
Halk görüşü
[değiştir | kaynağı değiştir]Pek çok tırmanış topluluğu tırmanışları överken diğerleri ilgili tehlike ve tırmanışların potansiyel olarak diğer tırmanıcılara gönderdiği mesajla ilgili endişelere sahiptir.[1] Serbest solistlerle çalışırken birçok şirket bu görüşleri dikkate almıştır. Tırmanışla uzun bağları olan beslenme barı şirketi Clif Bar, aldıkları riskleri gerekçe göstererek ve ne kadar riskin ödüllendirilmesi gerektiği konusunda bir tartışma başlatarak 2014 yılında beş dağcının sponsorluğunu bıraktı.[2]
Bununla birlikte, The North Face ve Red Bull serbest solistleri destekledi ve Free Solo topluluğunun büyümesine yardımcı oldu.[3][4] Ayrıca daha önce Clif Bar tarafından bırakılan serbest solist Alex Honnold,[5] eleştirmenlerce beğeniyle karşılanan ve En İyi Belgesel dalında Akademi Ödülü'nü kazanan 2018 belgeseli Free Solo'da yer aldı.
Motivasyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Yüksek profilli dağcılar,[6] serbest solo için bir neden olarak tırmanmanın basitliğini ve hızını ve şu anda Zen benzeri bir varlık durumuna neden olan yoğun konsantrasyonu gösterdiler. En başarılı serbest solistler de tırmanma topluluğunda iyi bilinir hale gelir ve nadir durumlarda küçük bir dağcı çemberinin dışında kötü şöhrete ulaşır.
Uygulama, çoğunlukla tırmanıcıya aşina olan ve zorluğu tırmanıcının yetenekleriyle sınırlı olan rotalarla sınırlıdır. Bununla birlikte, gevşek kayalar veya havadaki ani değişiklik gibi doğal riskler her zaman mevcuttur. John Bachar, Derek Hersey, Vik Hendrickson, Robert Steele, Dwight Bishop, Jimmy Ray Forester, Jimmy Jewell, Tony Wilmott ve John Taylor da dahil olmak üzere bazı yüksek profilli dağcılar Free Solo oynarken öldüler.[7][8][9][10][11][12]
Uygulayıcılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Spor, çok sayıda tanınmış uygulayıcı üretti, tamamen tek başlarına ve dik uçurumlarda korumasız fotoğraflarıyla ünlendi. Haziran 2017'de Alex Honnold, Yosemite Ondalık Sisteminde 5.13a dereceli bir rotada, Yosemite'de El Capitan'ın ilk serbest solo tırmanışıyla uluslararası haberler yaptı.[13]
Düzenli olarak Free solo tırmanış uygulamaları ile tanınan bazı dağcılar şunlardır:
Hansjörg Auer, Jim Erickson, John Bachar, Patrick Berhault, Thomas Bubendorfer, Matt Bush, Renaldo Clarke, Peter Croft, Steph Davis, Bill Denz, Tim Deroehn, Catherine Destivelle, Patrick Edlinger, Eric Escoffier, John Gill, Brad Gobright, Dan Goodwin, Mike Graham, Wolfgang Güllich, Colin Haley, Derek Hersey, Alex Honnold, Alexander Huber, Jimmy Jewell, Eric Jones, Kevin Jorgeson, Matt Lloyd, Dave MacLeod, Dan Osman, Dean Potter, Paul Preuss, Andreas Proft, Herbert Ranggetiner, Michael Reardon, Alain Robert, Tobin Sorenson, Will Stanhope, Ueli Steck, Slavko Svetičič, Miroslav Šmíd, Akihira Tawara, John Yablonski, Maurizio Zanolla, Jim Reynolds.
Ara sıra veya nadiren Free solo yapan, ancak pratikte etkili olan bazı dağcılar şunlardır: Pierre Allain, Henry Barber, Lynn Hill, Ron Kauk, Jean-Christophe Lafaille, John Long, Dave MacLeod, Reinhold Messner.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Corrigan, Kevin. "Opinion: The Free Solo Documentary Addressed Some Uncomfortable Truths, But Ignored Others". Climbing Magazine (İngilizce). 29 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2019.
- ^ Branch, John (14 Kasım 2014). "A Sponsor Steps Away From the Edge". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 28 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2019.
- ^ "Alex Honnold". TheNorthFace USA - English. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2019.
- ^ "The Most Mind-Bending Free Solo Climbs in History". Red Bull. 29 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2019.
- ^ "Climber Alex Honnold wrote an op-ed after Clif Bar dropped him as a sponsor". SI.com. 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2019.
- ^ "Honnold Free-Solos Half Dome's NW Face". 29 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2020.
- ^ Green, Stewart (20 Temmuz 2017). "Free Solo Climbing is Dangerous and Deadly". ThoughtCo. 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2019.
- ^ Perrin, John (2006). The Climbing Essays. Neil Wilson Publishing Ltd. s. 320. ISBN 9781903238479.
- ^ Pearsons, Neil. "Abandon all rope part 2". The Guardian. 21 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2012.
- ^ "Jimmy Ray Forester Killed in Solo Fall". Rock and Ice. 2009. 14 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2015.
- ^ Ghiglieri, Michael Patrick (2004). Off The Wall: Death in Yosemite. Puma Press. s. 608. ISBN 9780970097361.
- ^ Staff (25 Temmuz 2004). "Dwight Bishop, 48". The Montana Standard. 29 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2012.
- ^ Vasarhelyi, Elizabeth Chai, film director, film producer. Chin, Jimmy, film director, film producer, director of photography, on-screen participtant. Dill, Shannon, film producer. Hayes, Evan, 1978- film producer. Honnold, Alex, on-screen participtant. Caldwell, Tommy, on-screen participtant. Wolownick, Dierdre, on-screen participtant. Beltrami, Marco, composer (expression) Popkin, Clair, director of photography. Schaefer, Mikey, director of photography. Eisenhardt, Bob, editor of moving image work., Free solo., ISBN 9786317729421, OCLC 1091996953